16 Eyl Ceza hukuku uygulamasında “Seri Muhakeme Usulü” ve “Basit Yargılama Usulü”
Ceza hukuku uygulamasında “Seri Muhakeme Usulü” ve “Basit Yargılama Usulü” adı verilen yeni uygulamalar getirilmiştir.
Seri muhakeme usulünü nedir ve uygulanma şartları nelerdir?
–Seri muhakeme usulü, Cumhuriyet savcısının yürüttüğü soruşturma sonunda bazı suçlarda kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar vermediği takdirde, şüphelinin müdafii huzurunda bu yargılama usulünü kabul etmesi şartıyla, savcılığın suçun cezasına yarı oranında indirim uygulamak suretiyle belirlediği yaptırımın mahkeme tarafından denetlenerek hüküm kurulmasıdır.
Cumhuriyet savcısı tarafından yürütülen seri muhakeme usulünün uygulanması teklifinin şüpheli tarafından müdafi huzurunda kabul edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca şüpheli, iddianamenin düzenlenmesine kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını kendisi de talep edebilir.
Şüpheli, mahkeme tarafından hüküm kuruluncaya kadar seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik iradesinden vazgeçebilir.
Suçun iştirak halinde (birden fazla kişiyle birlikte) işlenmesi halinde tüm şüphelilerin seri yargılama usulünü kabul etmesi gerekir. Şüphelilerden herhangi bir bu usulü kabul etmediği takdirde, normal (genel) soruşturma ve kovuşturma usulleri uygulanacaktır.
Seri yargılama usulünün uygulanabileceği aşağıdaki suçlar hangileridir?
Seri yargılama sürecinin işletilebileceği suçlardan bazıları şunlardır;
- Hakkı Olmayan Yere Tecavüz (TCK m.154/2 ve 3)
- Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokulması (TCK m.170)
- Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK m.179/2 ve3)
- Gürültüye Neden Olma (TCK m.183)
- Parada Sahtecilik (TCK m.197/2 ve 3)
- Mühür Bozma (TCK m.203)
- Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan (TCK m.206)
- Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama (TCK m.228/1)
- Başkasına Ait Kimlik ve Kimlik Bilgilerinin Kullanılması (TCK m.268)
- 6831 Sayılı Orman Kanunu93/1
- 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu Ek m.2/1-1
- 1072 Sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun m.2
- 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkındaki Kanunda Yazılı Suçlar
Peki bir diğer yeni uygulama olan basit yargılama usulü ne gibi yenilik ve değişlikler getirdi?
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 251. maddesinde yapılan değişiklik ile getirilen bu yeni yargılama usulü ile yargısal faaliyetlerin daha etkin, daha hızlı ve daha kaliteli bir şekilde ilerlemesi amaçlanmıştır. Bu usul de iddianamenin kabulünden sonra bazı suçlarda mahkemenin takdirine bağlı olarak duruşma yapılmadan evrak üzerinden karar verilmesi yöntemidir.
Basit yargılama usulünün uygulanma şartları nelerdir?
–
- Basit yargılama usulü, adli para cezası veya üst sınırı 2 yıl veya daha az hapis cezası gerektiren suçlarda uygulanabilir. Asliye Ceza Mahkemesi’nce iddianamenin kabulünden sonra basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilir.
- İddianamenin taraflara tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde yazılı savunma, beyan ve delillerin mahkemeye sunulması istenir. Toplanması gereken bilgi ve belgeler ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilir.
- 15 günlük süre dolduktan sonra başkaca araştırılacak bir hususun bulunmaması halinde duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet Savcısının görüşü alınmaksızın yazılı savunma, beyan ve delillere göre dosya üzerinden karar verilir.
- Sanığın belirlenen sonuç cezası, salt basit yargılama usulünün uygulanması nedeniyle dörtte bir (1/4) oranında indirilir .
- Basit yargılama usulü uygulanarak verilen hükümlere karşı kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir.
- İtiraz üzerine hükmü veren mahkemece duruşma açılır ve genel hükümlere göre yargılamaya devam olunur. Taraflar gelmese bile duruşma yapılır ve yokluklarında hüküm verilebilir.
Sonuç olarak vatandaşların kendilerine gönderilen evrakların içeriğine titizlikle bakması ve hak kaybına neden olmaması için gerekli hukuki adımları atmasında fayda bulunmaktadır.
Basit yargılama usulünün uygulanabileceği aşağıdaki suçlar hangileridir?
CMK 251’e göre, adli para cezası da uygulanabilen basit yargılama sürecinin işletilebileceği suçlardan bazıları şunlardır;
- Kasten basit adam yaralama suçları durumunda
- Yaralama olayının ihmal sonucunda meydana gelmesi durumunda
- Taksirle işlenen suçlar sonucunda yaralanmalarda
- Bildirim ve benzeri yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda
- Tehdit, hakaret ve kişilerin hatıralarına, manevi konulara hakaret suçu meydana geldiğinde
- Çocuğa karşı olmamak kaydıyla basit cinsel suçlarda
- Kişinin konut dokunulmazlığını ihlal etmesi durumunda
- Çalışma ve iş görme hürriyetinin kısıtlanması durumlarında
- Cami gibi ibadethanelere ve kabirlere zarar verilmesi suçlarında
- Kasten ya da taksirle trafik güvenliğinin tehlikeye sokulduğu durumlarda
- Çevre kirliliğine neden olacak suçların vuku bulması halinde
Yorum Yok